صفاشهر
مختصات: ۳۰٫۶۱۲۵° شمالی ۵۳٫۱۹۷۱۵° شرقی صفاشهر شهری است در بخش مرکزی شهرستان خرمبید استان فارس در جنوب ایران ،شمال فارس وبام فارس[۱]
صفاشهر |
|
کشور |
|
مرکزی |
|
نام(های) پیشین |
خرمی و دهبید |
سال شهرشدن |
۱۳۷۸سال هجری شمسی |
مردم |
|
٣٢١٧٢تن[۲] |
|
روزهای یخبندان سالانه |
۱۲۵ |
موقعیت جغرافیایی
صفاشهر در فاصله ۱۸۵ کیلومتری شمال شیراز قرار دارد و از ترکیب ده بید و خرمی تشکیل شدهاست. ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۲۳۲۴ متر است. صفاشهر بلندترین شهرستان فارس است وان را بام فارس مینامند. صفاشهر پنجمین شهر مرتفع ایران است. این شهرستان از شمال به استان یزد) شهرستان ابرکوه (شهرستان آباده، از جنوب به شهرستان پاسارگاد، از شرق به شهرستان بوانات واز غرب به شهرستان اقلید
فاصله ان تا اصفهان ۳۵۰، صفاشهر تا یزد ۳۸۱، صفاشهر تا یاسوج ۲۲۰ کیلومتر است.
صفاشهر مرکز شهرستان خرم بید است از جمله روستاهای این شهرستان، قشلاق، مشکان، دلونظر، قلعه میرزا، انارک، *قلعه بامداد (علیآباد کوشک)* ^-^، قلعه ناصر آباد، قلعه کوشک، بنگشت، شیرین آباد، دادنجان، قاضیان، دنیچهخیر، شهیدآباد، قصریعقوب، هنشک، کولی کش، دشت مرغاب و مظفرآباد است این شهرستان درمحدوده جاده اصلی اصفهان شیراز قراردارد.[۳]
آبوهوا
صفاشهر دارای آبوهوای سرد و خشک است. منابع مهم ابی استان فارس از چشمهها ورودهای این شهرستان سرچشمه میگیرد. درفصول بهار و تابستان دارای اب وهوای معتدل و پاییز و زمستان سرداست. گردنهٔ کولیکش که در مسیر مسافرانی که از اصفهان یا یزد به شیراز میروند قرار دارد، در زمستان برفگیر است و دمای هوای آن گاه به ۳۵- هم میرسد. صفاشهر سردترین شهرستان فارس است. صفاشهر یکی از سردترین شهرهای ایران است تعداد روزهای یخبندان ان بهطور میانگین به۱۲۵روز در سال میرسد.
جمعیت
در آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۹۵ انجام شد جمعیت این شهر برابر با۶۰۰۰۰تن بود.[۲] جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۰، برابر با ۶۵۸۷۰ نفر است، که در ۱۳۵۸۱ خانواده قرار دارند. از این تعداد جمعیت ۳۲۸۷۵ نفر مرد و ۳۳۵۲۳ نفر زن میباشند که از این تعداد تعداد۱۱۲۷۹ خانوار، با جمعیت ۵۱۲۳۵ نفر در شهرهای صفاشهر و قادرآباد و ۲۳۰۲ خانوار با جمعیت ۱۴۳۵۹ نفر در روستاهای شهرستان زندگی میکنند. جمعیت شهرستان نسبت به سرشماری سال ۱۳۸۵ تعداد ۴۸۷۱ نفر افزایش داشتهاست که ناشی از رشد طبیعی جمعیت و مهاجرت از شهرهای هم جوار به واسطه شرایط مطلوب اشتغال و خدمات رسانی بهتر میباشد. بین سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵، ۱۰۸۶۳ نفر (اغلب برای به دست آوردن کار) به این شهر مهاجرت کردهاند.
مذهب
مردم صفاشهر همگی مسلمان شیعه هستند، در گذشته درصدی از مردم دردهبید از آئین بهایی بودند، که پس از انقلاب ۱۳۵۷ مجبور شدند از این شهر نقل مکان دهند و به شهرهای بزرگتر بروند. عدهای از آنها هم دین خود را عوض کرده و مسلمان شدند.
معادن وکارخانه
صفاشهر دارای ذخایر معدنی سنگ مرمریت کرم رنگ ازمنابع غنی سنگ مرمریت دراین شهراست که باعث رونق بیش از200کارخانه سنگبری درمنطقه شده وسنگ این معدن به چین واروپا صادرمی شود وازدیگر معادن خاک سیلیس میباشد که در تولید کاشی و سرامیک نقش مواد اولیه را دارد. همچنین این شهرستان دارای معدن سنگ آهن در روستای هنشک و گردنه کولی کش نیز میباشد. از جمله معادن مرمریت میتوان به معادن حسنآباد، ثمین، کرهای، انگورک، چاه مرغی، کوه سفید، آشفته، دانشور و … اشاره کرد. ازکارخانههای صفاشهرمتوان به کارخانه دالیز،یک ویک،جوراب بافی،ملامین سازی پارس،لوله سازی فاضلاب،پنجره دوجداره بام فارس و...اشاره کرد
محصولات کشاورزی و دامی
عمده محصولات زراعی شهر شامل جو، گندم، حبوبات،گوجه فرنگی، خیار، هندوانه، سیب زمینی، چغندرقند،گردو، بادام، انگور، به، آلو و سیب است. دامداری دراین شهرستان رونق دارد شیر، پنیر، کره، ماست، خامه، روغن حیوانی، دوغ و کشک از فراوردههای دامی این شهرستان است. برخی از مردم صفاشهر به فعالیتهای صنایع دستی اشتغال دارند. قالی، گبه، گلیم و سنگهای تزیینی از محصولات صنایع دستی صفاشهر است.
آثار باستانی
صفاشهریکی ازشهرهای باستانی ایران است که سابقهٔ تمدن3000ساله در آن میدرخشد ازجمله اثارتاریخی این شهرمیتوان به قصربهرام گور، تل خاکی،چهارطاق ساسانی، کاروانسرای قاجار، کاروانسرای شاه عباس، مسجدجامع صفاشهر، قلعه وحمام گرگی، امام زاده شهدا (که به نگین صفاشهر معروف است و در مستند زیبای نفسهای بلند زمین ساخته آقای ولد بیگی این امامزاده به زیبایی به تصویر کشیده شدهاست) ، تل جنگی و تپههای تاریخی فرآب و خرمه که قدمت هزاران ساله دارند، تپههای تاریخی مشکان-قصر یعقوب، قلعه قدیمی پرواب (حسینقلی خان) قلعه ناصر آباد اشاره کرد.
تفریحگاهها
جاهای تفریحی و تفرجگاههای شهر صفاشهر میتوان به قصر یعقوب و کاریزک و و مناطق کوهستانی بکر این شهرستان (نظیر:بیدستان، باغهای گرگی، باغهای ملک آباد ،قصر یعقوب، کوه عزمت، کوه چنارو، کوه امری، کوه قارون. قلعه گرگی، غار دیو از دورهٔ ساسانیان، کاروانسرای شهید آباد، چشمه بناب، چشمه گردآب و تپههای باستانی خرمه، منزل قدیمی بامداد، خرسال، جنگلهای بنه و پسته کوهی و…) و پارک سعدی و حافظ و پارک کوهستانی قادر آباد اشاره کرد
منابع
· اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
· · «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
[خبرگزاری ایلنا http://ilna.ir/news/news.cfm?id=65794]
[خبرگزاری مهر